UCHUNGUZI WA TUME YA HAKI ZA BINADAMU NA UTAWALA BORA: KIFO CHA MWANAFUNZI WA UDOM HAKIHUSIANI NA AJALI YA NAIBU WAZIRI DKT. FESTO DUGANGE

Tarehe 10 Mei, 2023, Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora (THBUB) iliyokuwa na nia ya kufanya uchunguzi juu ya kifo cha Nusura Hassan Abdallah, aliyekuwa mwanafunzi wa Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM), ilitoa taarifa kwa umma kupitia vyombo vya habari. Uchunguzi huo ulifanywa kwa mujibu wa Sheria ya THBUB, Sura ya 391, ambayo inawapa mamlaka ya kufanya uchunguzi huru juu ya uvunjaji wa haki za binadamu na ukiukwaji wa misingi ya utawala bora.

Katika uchunguzi huo, Tume ilitembelea maeneo mbalimbali ikiwa ni pamoja na eneo la ajali ya gari iliyohusisha Naibu Waziri Dkt. Festo John Dugange, nyumbani kwake, Kituo cha Polisi Mkoa wa Dodoma, Hospitali ya Benjamin Mkapa, Chuo Kikuu cha Dodoma, Kijiji cha Mandewa, Kata ya Mandewa, Wilaya ya Singida Mjini, Kitongoji cha Mtakuja Kijiji cha Kikonge, Wilaya ya Iramba, Ofisi ya Kamanda wa Jeshi la Polisi Mkoa wa Kilimanjaro, na Hospitali ya Faraja iliyopo Himo, Mkoa wa Kilimanjaro.

Baada ya kukusanya taarifa kutoka maeneo hayo, Tume ilibaini mambo muhimu ambayo ni kama ifuatavyo:

1. Tarehe 26 Aprili 2023, kulitokea ajali ya gari katika eneo la Iyumbu, karibu na Njia Panda ya Shule ya Mfano, Jijini Dodoma. Gari hilo lilipinduka baada ya kugonga mti.
2. Baada ya ajali hiyo, Dkt. Festo John Dugange alipata majeraha na alitafuta msaada ili apelekwe hospitali. Alisaidiwa na boda boda na kufikishwa Hospitali ya Benjamin Mkapa.
3. Nusura Hassan Abdallah alisafiri kuelekea Moshi, Kilimanjaro, kwa basi la Manning Nice baada ya gari alilokuwa amepanga kusafiri nalo kuchelewa. Aliendelea na safari yake kupitia basi la Ibra Line.
4. Nusura alipofika Moshi, alipokelewa na mchumba wake Juma Mohamed Kundya. Walikaa pamoja na kupanga mipango ya uchumba wao. Nusura alipanga kurejea Dodoma tarehe 2 Mei 2023.
5. Mawasiliano ya mwisho kati ya Nusura na familia yake yalifanyika tarehe 29 Aprili 2023. Aliwasiliana pia na rafiki yake kutoka Chuo Kikuu cha Dodoma tarehe 1 Mei 2023.
6. Tarehe 1 Mei 2023, baada ya kula chakula cha jioni, Nusura alianza kuonyesha dalili za kutokuwa na afya njema. Mchumba wake alimpeleka Hospitali ya Faraja iliyopo Himo, Mkoa wa Kilimanjaro, lakini alifariki dunia kabla ya kufikishwa hospitalini.

Baada ya kufanya uchunguzi huo, Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora ilihitimisha yafuatayo:

1. Kifo cha Nusura Hassan Abdallah hakihusiani na ajali ya gari iliyohusisha Naibu Waziri Dkt. Festo Dugange. Hakukuwa na ushahidi unaoweka uhusiano kati ya matukio hayo mawili.
2. Uchunguzi ulionyesha kuwa Nusura alikuwa na afya njema kabla ya kifo chake. Hakukuwa na ushahidi wa kuonyesha kuwa alikuwa na matatizo ya kiafya yanayoweza kusababisha kifo chake.
3. Hakukuwa na ushahidi wa kutosha kuunga mkono madai ya ukiukwaji wa haki za binadamu au utawala bora katika tukio hilo.

Taarifa hii ya Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora imezua maswali mengi kuhusu kifo cha Nusura Hassan Abdallah na uhusiano wake na ajali ya gari iliyohusisha Naibu Waziri Dkt. Festo Dugange. Umma unaendelea kutafuta majibu na ufafanuzi zaidi juu ya tukio hili.